Begroting 2014
Op donderdag 7 november is de begroting van de gemeente Heemstede behandeld.
De inbreng vindt u verder op. We hebben op diverse terreinen geprobeerd het liberale beleid te verzachten. We hebben onder meer een motie ingediend voor Paswerk, het verbeteren van de participatie, parkeertarieven, het minimabeleid en een lokaal akkoord voor het bevorderen van het economisch klimaat op de Binnenweg.
De motie voor Paswerk hebben we ingetrokken na de toezegging dat Paswerk weliswaar geen centrale rol, maar een belangrijke rol krijgt. Als we dit geaccepteerd zouden hebben, zou de motie zijn verworpen. De motie over participatie is door het college overgenomen. Helaas hebben we voor de overige moties geen meerderheid kunnen vinden. Opvallend was dat het college het verzoek voor een lokaal akkoord wilde opvolgen, maar omdat de VVD en D66 het niet eens waren met een regierol van de gemeente, is de motie toch verworpen.
Inbreng begrotingsdebat 8 november 2013; “De balans na 4 jaar … en nu?”
Voorzitter,
Wat is de balans van vier jaar rechts-liberaal collegebeleid. Welnu, het houdt niet over. Op financieel terrein is – noodzakelijkerwijs – stevig bezuinigd, vaak ten koste van voorzieningen (40%), WMO (kleine 20%), en ter vermijding van lastenverzwaring (4%!). Kortom, private rijkdom, en publieke afbraak. En de wethouders afzonderlijk? De wethouder FIN laveerde mee op de luimen van de VVD en D66 , het CDA was tevreden met kruimels. Het groenbeleid bood perspectief, het verkeer is goed bestuurd op veiligheid en doorstroom, maar op het OV ontbeerde zij elke intentie en dadendrang. De wethouder RUI zag de op zich goede projecten stagneren door de bouwcrisis, heeft de bestemmingsplanvorming afgerond, en heeft oog gehouden voor betaalbare woningen. Ook het minimabeleid had zijn aandacht. Een wethouder met een sociaal-liberale inborst. En de wethouder SAM: na een valse start is het duurzaamheidsbeleid toch van de grond gekomen, er is visie op jeugd en onderwijs, maar de relaties met veel maatschappelijke instellingen onder druk komen te staan . En de burgemeester? Zij werd herbenoemd en blijft daarmee een zegen voor welke coalitie dan ook. Het college-akkoord zag graag politieke verhoudingen gebaseerd op vertrouwen, maar in de praktijk bepaalde de VVD de toon, en gedoogde de D66 wethouder , D66 stribbelde veel tegen maar draaide uiteindelijk mee, en CDA zat vaak met de vinger tussen de deur. En de oppositie? Die werd goeddeels buiten het spel gehouden, behoudens vorige begroting, waar wél sprake was van raadsbrede samenwerking. We hopen die lijn voort te zetten, hoewel de opportunistische besluitvorming over de hernieuwde financiering van het inboeten twijfels doet rijzen. Vraag 1: herkent het college dit beeld, en welke lessen trekt zij over de afgelopen 4 jaar?
Voorzitter,
Voor 2014 laat de begroting nog een licht positief saldo zien, voor de jaren ernaar moeten we een kleine 2.5 mln zien te vinden. Maar dat niet alleen (1) Heemstede moet bestuurskracht mobiliseren om de drie grote decentralisatie-operaties te kunnen oppakken. (2) Heemstede moet de sociale effecten van de economische crisis opvangen, en mensen/gezinnen, die in problemen komen, de helpende hand bieden. (3) Ook moet er aandacht zijn voor de lokale economie: Binnenweg, ZZP’ers, de onderkant van de arbeidsmarkt. (4) en niet vanuit een Vadertje Staat gedachte, maar gebaseerd op effectieve , en actieve participatie van instellingen en burgers zélf! (5) Deze ambities verbinden aan een gezond huishoud boekje, dat is dé opgave van een nieuw college. Laten we deze punten even langslopen.
Ad. 1. Nieuwe taken bestuurskrachtig aangepakt
Vanaf 2015 dient Heemstede klaar te zijn voor de taken voortvloeiend uit de Participatiewet, de overheveling van taken uit de WMO en AWBZ, en de Jeugdzorg. En fors pakket, en de precieze taakoverheveling staat nog ter discussie. Het college biedt overzicht, maar nog weinig concrete stappen. Vraag 2: wanneer geeft het college nu uitsluitsel met welk samenwerkingsverband welke taken/problemen en doelgroep zij gaat aanpakken? Welke risico’s liggen in het verschiet, en hoe beheerst zij die? Parallel daaraan wordt uitgebreid geconfereerd over de toekomstige positie van Paswerk, een instelling die professionaliteit en betrokkenheid combineert. Nu ook deze regio aan de lat staat voor de Participatiewet, roept dat vraag 3 op: wat weerhoudt het college haar vertrouwen aan Paswerk te schenken als dé uitvoerder van deze wet. Haarlem ziet dit zo, waarom Heemstede niet? Motie Paswerk 2013
Ad. 2. De helpende hand
Ten gevolge van de economische crisis, de oplopende werkeloosheid, en het niet vroegtijdig signaleren van schulden komen steeds meer mensen in problemen. Niet alleen volwassenen, ook kinderen. Natuurlijk is werk de beste oplossing, maar desalniettemin kunnen groepen in de situatie geraken, dat zij langdurig moeten leven van een te laag inkomen. Daarom heeft dit kabinet structureel – maar niet geoormerkt – geld uitgetrokken voor armoedebestrijding: 18 mln in 2013, oplopend tot 90 mln structureel vanaf 2015. Ervan uitgaande dat Heemstede zorg houdt voor deze groep, en op de lijstjes van “waar sta je als gemeente’” antwoordt “op de sociale plaats”, hecht de PvdA eraan dat dit geld goed terecht komt. Wij stellen dan ook voor de beleidsvrijheid van de gemeente maximaal te benutten en de inkomensgrens te verhogen naar 120% van het sociaal minimum ten behoeve van de declaratie regeling. Vraag 4 : hoe denkt onze VVD wethouder over dit voorstel van een VVD/PvdA kabinet, inmiddels met steun van D66? Motie beleidsvrijheid gemeentelijk armoedebeleid 2013
Ad. 3 Naar een lokaal akkoord?
Het college heeft stevig geïnvesteerd in een lokaal economisch beraad. Compliment. Toch zie je leegstand op de Binnenweg , kleine (winkel) bedrijven die het moeilijk hebben of omvallen , dreigt werk aan de onderkant van de arbeidsmarkt weg te vallen, en zien vastgoedeigenaren hun huurpenningen door faillissementen in rook opgaan. Dus waarom niet de handen ineen slaan, en met elkaar bekijken hoe we lokaal onze economie en het sociaal ondernemerschap kunnen stimuleren. Door het gesprek aan te gaan met vastgoedeigenaren en hen te bewegen hun huurpenningen aan te passen, opdat winkeliers lucht krijgen, door van gemeentewege te investeren in de Binnenweg, fysiek en met activiteiten, door gemeentehuisvesting open te stellen voor ZZPérs, door een actief stage en werkbeleid te voeren met de (loonbekostigings) instrumenten uit de participatiewet, door winkeliersverenigingen en bedrijven mee te laten denken over de quotaregeling. En vervolgens de afspraken te gieten in een “lokaal akkoord voor sociaal ondernemerschap”. Vraag 5: Ziet het college kansen om deze regie te pakken en te bekijken hoe met genoemde partners dergelijke afspraken te maken zijn in zo’n akkoord? Motie lokaal akkoord 2013
Ad. 4 Op eigen kracht
Het collega-akkoord brak een lans voor participatie. Een nobel doel, maar nauwelijks ingevuld, behalve met vastgeroeste inspraak tradities. Gelukkig startte de Raad – vrij van bezuinigingsdruk – frisse gesprekken met de maatschappelijke instellingen in de reeks van “de Staat van Heemstede”. De PvdA gaat ervan uit dat dit in 2014 een vervolg krijgt. We weten het allemaal: ontijdige betrokkenheid zet relaties met maatschappelijke instellingen en burgers onder druk. Daarom bepleit de PvdA burgerschap meer inhoud te geven, door deze instellingen niet te zien als ‘subsidieslurpers”, maar als fora van innovatie en maatschappelijke kracht, door hen uit de dagen nieuwe verbindingen te leggen teneinde sociale cohesie te bevorderen (bijv. cultuur als WMO dagbesteding), door burgers via vroegtijdige ontmoetingen met de Raad mee te laten praten over een betere balans tussen privaat en publiek belang, door intensievere benutting van digitale media om nieuwe initiatieven vroegtijdig te polsen, door digitale co-creatie. En bij de WMO niet in de rol te kruipen van ‘alwetende verzorger’, maar burgers te faciliteren en te stimuleren vanuit eigen kracht (mantel) zorg te bieden en deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Vraag 6: Is het college bereid de Raad te trakteren op een overzicht van succesvolle gemeentelijke initiatieven, die – voorbij aan de reguliere inspraakprocedures – op een innovatieve wijze invulling geven aan participatie én bevordering van eigen kracht bij burgers? Motie participatie 2013
Voorzitter!
Ad.5: Financiële stilte voor de storm
En dan nu het geld. De begroting 2014 sluit met een positieve prognose. Op zich een prestatie, maar het beeld van vertrouwenwekkende schatkistbewaarder brokkelt af. Zo liet de wethouder zich bij Najaarsnota zomaar 100.000 euro aftroggelen, omdat D66 geschrokken was van een paar kale boomstronken als gevolg van het door diezelfde partij voorgestelde beëindiging van het zog. inboeten. En nu ook weer: omdat het financieel kán, komt het college tijdelijk terug op de verhoging van het parkeertarief aan de Binnenweg. Onderdeel van een raadsbreed compromis, maar dat schuift ze met gemak opzij, serviel gesteund door de collegepartijen. Gelukkig suggereert de WCH om betaald parkeren in te voeren op de Jan van Goyenstraat , zodat er een gelijk, concurrerend speelveld ontstaat. Vraag 7: deelt het college het pleidooi van WCH, en Is het college bereid te onderzoeken of dit voorstel haalbaar is. En mocht dit geen extra inkomsten en regulering opleveren , is het college dan bereid haar voorstel in te trekken ? Motie parkeertarieven 2013
Maar 2014 is stilte voor de storm, voor het slechte vooruitzicht op de jaren 2015 e.v. Verwacht van ons nu geen concrete voorstellen zonder betrokkenheid van burgers en instellingen, we geven wel een richting aan, uitgenodigd door de notitie “overzicht bezuinigingsmogelijkheden 2015 e.v.”. Overigens is dit geen technisch, maar een politiek overzicht, omdat het college, gesteund door VVD en D66, het vertikt een mogelijke OZB-stijging door te rekenen . Ook zijn er teveel PM-posten. Vraag 8: kan het college alsnog scenario’s van OZB-stijging en van de PM-posten doorrekenen?
Waaraan denkt de PvdA dan zelf? De PvdA bepleit een trendbreuk met dit collegebeleid en wil een evenwichtige mix aan bezuiniging en lastenverzwaring. Geen kaasschaaf, wel robuuste keuzes maken op terreinen, bijvoorbeeld: multi-gebruik van gemeentelijke accommodaties, verkoop van vastgoed, stevig ingrijpen op de bedrijfsvoering, slim bundelen van voorzieningen, verlaging van het budget onderwijshuisvesting, vermindering personeel met minimaal 10 fte (incl. een wethouder, management, Ruimtelijke ordeningscapaciteit, minder bestuurlijke drukte), ombouw peuterspeelzaalwerk naar kinderopvang en herijking van de financieringsregels. En dus nauwelijks bezuinigingen op sociale voorzieningen en de leefomgeving. Verstandig? Ja! omdat hierdoor Heemstede aantrekkelijk blijft en bijdraagt aan de waarde van woningen. En mogelijk? Ja, want Heemstede wordt door het Rijk gekort op de algemene uitkering met circa 1 miljoen omdat Heemstede – mede vanwege de hoge WOZ-waarden – haar belastingcapaciteit onvolledig benut. Het ligt dus voor de hand te kiezen voor een substantiële verhoging van de OZB als sluitstuk. Niet populair, maar wel eerlijk om burgers te vragen financieel bij te dragen aan een (h)eerlijk Heemstede.
Voorzitter!
De balans opmaken is mooi, balans brengen in de toekomst van Heemstede is mooier. De aangesneden thema’s (bestuurskracht op werk, jeugd en WMO, vangnet voor sociaal zwakkeren, sociaal ondernemerschap, participatie en eigen kracht bij burgers stimuleren, geen afbraak van voorzieningen) dragen bij aan die toekomst. Aan een sterk en sociaal Heemstede. Vandaar dat de PvdA benieuwd is naar uw antwoorden op onze vragen, zodat we kunnen zien hoe ú denkt mee te bouwen aan die toekomst!
